تجزیه و تحلیل راهبردی شغل با تکنیک DACUM
DACUM کلمه ای است که از حروف اول کلماتDeveloping A Curriculum اقتباس شده است و به معنای تدوین یک برنامه درسی می باشد. براساس ریشه و خاستگاه اصلی دیکوم ،که از مرکز آموزش و پرورش، کارآموزی و استخدام در کشور امریکا توسعه یافته است، از این واژه برای اشاره به مرحله تجزیه و تحلیل در یک الگوی پنج مرحله ای «برنامه ریزی درسی و آموزشی نظام دار» (SCID) اشاره می شود.
کارگاه تجزیه و تحلیل "دیکوم" ، متشکل از یک نفر تسهیل کننده کارگاه آموزشی و حدود 12 – 5 نفر از کارکنان متخصص و کارشناس از حرفه یا شغل مربوط و سایر قلمروهای مرتبط می باشد.
"دیکوم" بر دو فرض منطبق است:
1.کارکنان خبره ، دقیق تر از سایر افراد می توانند ، شغل یا حرفه خود ، زیردستان و یا همکاران خود را ، توصیف و تعریف نمایند.
2.انجام درست هر وظیفه ، مستلزم به کارگیری دانش ، مهارت ها، ابزارها و رفتارهای مثبت کارکنان می باشد.
مزایای تکنیک دیکوم:
* تعامل گروهی ، استفاده از بارش مغزی ، هم افزایی گروهی، توافق گروهی ، جلب حمایت کارمند ، آینده محوری ، برون دادهای جامع و کیفیت برتر اشاره کرد. هنگامی که کمیته تحلیل شغل، چارت مربوط به یک حرفه را رسم می کند، مشارکت جدی اعضای کمیته در این فرایند ، منجر به حمایت آن ها از این برونداد می شود ، پشتیبانی مهمی که به ندرت می توان از سایر روش ها به دست آورد.
* موفقیت هر سازمان یا شرکت ، همواره تابعی است از کیفیت کارکنانش و باید برای کمک به کارکنان برای مواجهه با چالش هایی که با آن مواجه هستند ، بهترین و کیفی ترین تحصیلات ،آموزش و بهسازی فراهم شود.لذا یکی از محصولات این تکنیک ، نیازسنجی آموزشی معتبری است که اهداف کلی،اهداف ویژه و حتی محتوای آموزش های مورد نیاز سازمان را ارائه می کند و هنگام طراحی یک برنامه یا دوره آموزشی جدید و یا بازبینی و تجدیدنظر در یک برنامه موجود ،به این سوال اساسی مربیان و مدرسان ، پاسخ داده می شود که:چه چیزی باید آموزش داده شود؟
*تمام رویکرهای مدیریت و بهبود کیفیت نظیر TQM، ISO9000 ، QS9000 ، ISO10015 و ... مستلزم مشارکت شرکت ها و سازمان ها برای تدارک و استفاده از اطلاعات دقیق و تفصیلی درباره وظایف ، نقش ها و مسئولیت های کارکنان ، فرایندها ، نظام ها ، وظایف و تکالیف کاری می باشد که دیکوم بهترین روش موجود برای جمع آوری این نوع اطلاعات است.
*"دیکوم" شغل را به دقت تعریف می کند و دقیقاً آنچه که در حال حاضر در یک شغل در حال رخ دادن است شناسایی کرده و مشخص می نماید:
- آیا تمام این وظایف دارای ارزش افزوده اند ؟
- آنچه که دارد انجام می شود واقعاً باید انجام شود ؟
- چه چیزهایی از افرادانتظار می رود انجام دهند که در حال حاضر انجام نمی دهند؟
- چرا این وظایف غیر موثر و با ارزش افزوده کم را انجام می دهند؟
چه موقعی باید از "دیکوم " استفاده کرد ؟
* زمانی که سازمانی تازه تاسیس شده و فعالیت خود را آغاز می کند.
* وقتی که مشاغل جدیدی به سازمان اضافه می شوند.
*هنگامی که روش های جدید مانند تغییرات "فن آوری ، ساختاری، فرایندی،استانداردها و ... ، تغییرات شگرفی در چگونگی انجام مشاغل ایجاد می کند.
* وقتی که مدت زیادی از آخرین دوره تجزیه و تحلیل شغل گذشته است.
* زمانی که کارکنان با سابقه ای که شغل به دلیل توانائی های شخصی آنان تعریف شده، با شاغلان جدید و تازه کار جایگزین می شوند.
